Jacob(us) SMEETS / SMIT (1767-1837)
Jacob(us) Smit, geboren te Heel (L) in 10-07-1767 (1769 - zie NOTE onderaan), overleden te Noordwijkerhout (huisnr. 110) op 23-05-1837. Hij was een gewettigd kind van Michaelis Smeets en Maria Randenraet.
Hij “emigreerde” naar de blekerijen in Heemstede, tuinierde later in Haarlem West, woonde enige tijd in Hillegom en verhuisde naar de Ruige Hoek, een buurt in de Gemeente Noordwijkerhout. Hij trouwde met een dochter Hendrika van wat toen al een grote bloembollenteler was, van Bourgondien.
In 1813 was hij boswachter; in 1816 was hij van beroep jager en later tuinder in de Zilk (gem. Noordwijkerhout; bron: Brouwertree)
Note: In de kerkelijke registers wordt als geboortedatum 10-07-1767 aangegeven met deze ouders, echter in andere aktes (geb.aktes zonen en zijn overlijdensakte) waarin Jacob Smit wordt genoemd, blijkt dat hij iop 25 juli 1769 is geboren, maar in de Kerkelijke Doopregisters van Heel en Echt en omstreken in 1769 (Bron: allelimburgers.nl en genver.nl/FamilySearch) is daar echter niets over te vinden.
Volgens andere bronnen schijnt dat onze Jacob ergens eind 18e eeuw met zijn 2 broers: * Leonardus en Godefridus SMEETS is vertrokken uit Heel richting Heemstede.....echter...
* Leonardus was er denkelijk niet bij, want al zijn kinderen zijn in Heel geboren. Dus ga er vanuit dat Jacob alleen met zijn broer Godefridus is vertrokken naar het westen.
Misschien was hun vertrek vanwege de opmars en bezetting en plunderingen van het Franse leger (geschiedenis) en om de militaire dienstplicht* te ontlopen en vertrokken naar Heemstede (geschiedenis Heemstede) om daar een nieuw bestaan op te bouwen en trouwde Jacob daar zijn Marijtje.
Jacob is in de N.Hollandsche registers komen te staan als zijnde SMIT i.p.v SMEETS, waarschijnlijk konden zij zijn Limburgs dialect niet goed verstaan?
Alleen zíjn tak is voortgegaan onder deze naam. Dus een bijzondere tak!
1e Huwelijk in 1797 te Haarlemmerliede oftewel Haarlemmerhout.
Marijtje de Louwere , geb. 16 september 1776, overleden op 3 april 1798 te Heemstede.
(alleen akte van ondertrouw gevonden, waar helaas geen geboortedatum van Jacob bijstaat maar in de trouwakte van zijn 2e huwelijk staat vermeld dat hij weduwnaar was, dus mogen we aannemen dat het om deze Jacob gaat. Er waren vele Jacob Smit omgeving Haarlem)
Klik op afbeelding voor vergroting!
Met grote dank aan Henk Verhoeven hier de officiële trouwakte van Jacob en Marijtje de Louwere, op 14 April 1797 in Zuid-Schalkwijk (Zuid Schalkwijk had geen kerk, waarschijnlijk Vijfhuizen)
Uit de Gaarders begraven Heemstede op 7 april 1798 - staat vermeld dat de overledene: Marijtje de Louwere, HV = huisvrouw was van Jacob Smit en achter Smit staat C'nest = Craeyenest - een buurtschap in het centrum/dorp van Heemstede (klik geschiedenis) waar zij gewoond hebben.
Tekening van huis Crayenest door Cornelis Pronk (1691-1759)
Helaas was dit huwelijk van korte duur, daar Marijtje in april 1798 kwam te overlijden. Over eventuele kinderen hebben we nog niets kunnen terugvinden in de archieven.
2e Huwelijk op 01-08-1799 te Haarlem met
Hendrica (Hendrijntje/Hendrijne Karelsdr.) van Bourgonje (Bourgondiën), gedoopt op 01-11-1778 te Vogelenzang en overleden op 04-11-1834 (om 11 uur s-morgens op huisnr. 110) te Noordwijkerhout. Gewettigd dochter van Karel Janszn. van Bourgondiën 1738-1816 & 1768 Petronella Jansdr. van Medenblik 1747-1807
Kinderen uit dit huwelijk:
1. Carolus SMIT, ged. 28 jun 1800 te Haarlem
2. Joannes SMIT, ged. 17 sep 1802 te Haarlem, ovl. 25 september 1863 Hillegom
3. Michael SMIT, ged. 22 sep 1804 te Haarlem, ovl. 11 januari 1864 Haarlem
4. Petrus SMIT, ged. 21 jan 1807 te Haarlem, ovl. 29 jul 1889 Noordwijkerhout
5. Hendricus SMIT, ged. 18 jun 1809 te Haarlem
6. Maria SMIT, geb. 10 okt 1813 te Haarlem, (getr. met Pieter Zwanenburg 25-10-1837)
7. Petronella Smit, geb. te Haarlem op 15 februari 1816 (link)
8. Gerrit SMIT, geb. 27 mrt 1818 te Hillegom, ovl. 21 dec 1908 Bloemendaal
Geboorteakte Jacobus Smeets (Heel, Stephanus, Doopregister 1731-1788)
DOOPREGISTER, Heel, R.K. kerk, 10 julij 1767:
Baptisatus est Jacobus filius legitimus Michailis Smeets et Maria Randenraet Conjugum.
Susceptores Jacobus Smeets et Petronella Randenraet.
en (Heel, Stephanus, DHO register 1700-1807) http://weert.lggi.nl/scans/weert/528/112.jpg
Ondertrouw Jacob Smit en Hendrica van Bourgondien 1799 te Haarlem:
*In bovengenoemde akte (image 293) staat achter zijn naam de letter W, dit betekent: weduwnaar
Huwelijksakte 4 Augustus 1799 te Haarlem:
* Bij Betoog van Heemstede betekent dat de ondertrouw in Heemstede heeft plaatsgevonden. (bron: H.Verhoeven)
Huwelijksbijlage Heemstede 1799 (klik link, image 417)
Geboorte-akte van dochter Maria op 10 okt 1813 te Haarlem
waarin vermeld staat dat onze Jacob om dat moment 46 jaar was, dus uit 1767 is en er staat ook vermeld dat Jacob boswachter is.
Bij de geboorteaangifte van Peteronella in 1816 stond als beroep van Jacob: jager.
Overlijdensakte Henderika van Bourgondien 1834:
OVERLIJDENSAKTE, Noordwijkerhout, 4 november 1834, nr. 14:
In het jaar 1834 den 4den der maand November des namiddags te 3 ure, is voor ons Assessor gedelegeerd, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente van Noordwijkerhout, de Zilk en de Hooge Boekhorst, Kanton Noordwijk, Provincie Zuid-Holland, gecompareerd Maggiel Smit, van beroep Tuinder, oud 29 jaren, wonende te Noordwijkerhout, en Antoni Sprengers, oud 36 jaren, van beroep Smid, wonende te Noordwijkerhout, welke ons verklaard hebben, dat op den 2den der maand November des morgens ten 11 uren, in het Huis No. 110 overleden is Henderika van Bourgondien, oud 56 Jaren, geboren te Noordwijkerhout, den 1sten der maand November des Jaars 1778, gewoond hebbende te Noordwijkerhout in de Zilk, zonder beroep, gehuwd geweest met Jacob Smit, nalatende zes meerderjarige en twee minderjarige kinderen.
En is deze Acte van Overlijden na gedane voorlezing door de Comparanten nevens ons onderteekend.
[letterlijke weergave van de oorspronkelijke akte]
Overlijdensakte Jacob Smit 1837:
OVERLIJDENSAKTE, Noordwijkerhout, 25 mei 1837, nr. 12:
In het jaar 1837 den 25sten der maand Mei des Voormiddags te 11 ure, zijn voor ons Assessor gedelegeerd Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente van Noordwijkerhout, de Zilk en de Hooge Boekhorst, Kanton Noordwijk, Provincie Zuid-Holland, gecompareerd Petrus Smit, van beroep Tuinder, oud 30 jaren, wonende te Noordwijkerhout, en Pieter Claasz van Schie, oud 44 jaren, van beroep Veldwachter, wonende te Noordwijkerhout, welke ons verklaard hebben, dat op den 23ste der maand Mei des morgens ten 6 ure, in het Huis No. 110 overleden is Jacob Smit, oud 67 Jaren, geboren te Heel, Provincie Zuid Braband den 25sten der maand Julij des Jaars 1769, gewoond hebbende te Noordwijkerhout in de Zilk, van beroep Tuinder, Weduwenaar van Hendrika van Bourgondien, nalatende zes meerderjarige en twee minderjarige kinderen.
En is deze Acte van Overlijden na gedane voorlezing door de Comparanten nevens ons onderteekend.
[letterlijke weergave van de oorspronkelijke akte]
NOTE !!!!!!!
in bovengenoemde akte staat dus een andere geboortedatum van Jacob SMIT, nl. 25 July 1769 .....maar in de huwelijksakte van zijn zoon Michiel 1829 staat dus wel vermeld dat vader Jacob Smit oud 62 jaar is (1829 - 62 = 1767). Zo ook in de geboorte-akte van zijn dochter Maria in 1813 staat vermeld dat Jacob(us), vader, oud 46 jaar (getrouwd met Henrica van Bregonje), dus Jacob is uit het jaar 1767 !
Verdere informatie uit bronnen:
Volgens Genenpoel.nl is dat onze Jacob ergens eind 1795-98 met zijn 2 broers: * Leonardus en Godefridus SMEETS is gevlucht uit HEEL vanwege de opmars en bezetting en plunderingen van het Franse leger (geschiedenis) of om de militaire dienstplicht* te ontlopen en vertrokken naar Heemstede (geschiedenis Heemstede).
Om daar een nieuw bestaan op te bouwen en trouwde daar zijn Marijtje en hebben in het Crayenest gewoond.
Hij heeft ook in Haarlem(merhout) gewoond, had als beroep boswachter en later jager, en is daar ook getrouwd met zijn Hendrijntje van Bourgondien (Bregonje). Zij hebben gewoon aan de Kleine Houtwech (Houtweg) 260, onder Haarlem (bron: koopakte huis in de Zilk). Daarna met zijn gezin in Hillegom (geboorte zoon Gerrit) en in Noordwijkerhout terecht gekomen, waar hij dus ook is overleden. Jacob is in de registers komen te staan als SMIT ipv SMEETS. Alleen zijn tak is voortgegaan onder deze naam. Dus een bijzondere tak!
* Leonardus is dan toch later richting Heemstede gegaan, want in 1808 is er nog een dochter van hem geboren in Heel (L).
Militaire dienstplicht* 5 September 1798 werd de conscriptiewet afgekondigd. Alle ongehuwde jongemannen tussen 20 en 25 jaar vielen er onder. Het opstellen van de lijsten was door het ontbreken van een burgerlijke stand niet goed mogelijk. Men was dus afhankelijk van meewerkende pastoors. De vooruitzichten van de rekruten waren weinig rooskleurig. De helft van de rekruten overleefde het niet. De meesten overigens stierven aan ziektes en ontbering. In 1798 was er een opstand tegen het regime, welk bekend staat als boerenkrijg. Het was een wanhopig verzet van ongeorganiseerde plattelanders tegen de geregelde Franse troepen, welk zich afspeelde van de zandgronden in West-Vlaanderen tot aan de Limburgse Maas. Het protest was gericht tegen de militaire dienstplicht, maar ook de last die de bevolking voortdurend van plunderingen door het Franse leger ondervond.
kaart HEEL (L) 1700-1800 kaart Heemstede 1700-1800
Historie van Jacob Smit: (bron: H. Verhoeven)
Jacob Smit was een tuinder en dat kon je in Haarlem-West doen (de tuinen liggen er nog langs de westelijke omleidingsweg N206) of Oostelijk van Haarlem (nu liggen er alleen nog grote rijkswegen en de polderbaan). Er was toen al een constante uitwisseling van personen tussen deze Haarlemse gebieden en de dorpen van de bollenstreek door huwelijken en dienstbodes. Zijn schoonvader (de vader van Hendrijntje van Bourgondien) was toen al een bekende tuinder. In die jaren deden ze nog 70% groente en 30% bollen. We mogen best zeggen dat Jacob Smit nogal boven zijn stand trouwde maar aan de andere kant was hij een zeer ondernemende jongeman. In de bloembollen had zijn schoonfamilie een paar honderd jaar een zeer vooraanstaande positie.
Machiel en Jacob, waren allebei schelpenvissers . Dit afgeleid uit de boedeladvertentie. Daarin worden schulpkarren genoemd en meerdere paarden; de beladen schulpkarren waren vaak zo zwaar dat een tweede paard gebruikt werd, anders kon men niet van strand af komen. Ook de omvang van zijn landerijen in de Ruigenhoek (kleine 3 hectare) passen bij het profiel van de schelpenvissers uit de 18e/19e eeuw. En Noordwijkerhout kende heel wat van deze mensen. Grotendeels zelfvoorzienend levend, hard werkend, niet veel rijkdom. Zij bezaten wat land, huurden soms nog wat land bij, hielden daarop wat vee en verdienden het andere deel van het inkomen met het schelpenvissen.
Woning in de Zilk huis 110
In 1813 zijn Jacobus en Hendrika zijn uiteindelijk in de Zilk (bij Noordwijkerhout) terecht gekomen, adres: Ruigenhoek huis 110 (dit huis staat er nog steeds maar is nu nr. 13, in 2008 verbouwd als B&B-vakantiewoning). Jacob woonde blijkbaar nog aan de Kleine Houtweg in Haarlem (volgens aankoopakte) en toen hij de woning kocht van zijn schoonvader. Zijn zoon Magchiel en diens vrouw Maria hebben nog wat jaren met hun kinderen bij hen ingewoond. Na het overlijden van Hendrika zijn zij op zichzelf gaan wonen. Jacobus is in 1837 overleden en zijn boerderij en ook zijn inboedel zijn in 1838 weer verkocht.
Zie advertentie Openbare Verkooping van Donderdag den 26 April 1838.
Aankoopakte Ruigenhoek 110, de Zilk in 1813
Met grote dank aan Marieke Smit, die huidige eigenaresse is van de Ruigenhoek 13. Zij heeft mij deze afbeelding gestuurd, ....de Ruigenhoek begin 20e eeuw. (wat erop geschreven was door haar moeder)
Maak jouw eigen website met JouwWeb